Câu hỏi được gửi từ khách hàng: Di chúc có hiệu lực bắt buộc không
Mẹ tôi trước khi mất có để lại một di chúc, tuy nhiên sau đó thì các anh chị tôi phản đối và nói di chúc này không công bằng và yêu cầu họp gia đình để sửa di chúc, như thế thì có hợp pháp không và di chúc có hiệu lực bắt buộc không, có thể đưa ra cơ quan nào để họ thi hành chia di sản theo di chúc đó.
Luật sư Tư vấn Luật Dân sự – Gọi 1900.0191
Dựa trên những thông tin được cung cấp và căn cứ vào các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, các cam kết, thỏa thuận quốc tế được ký kết nhân danh Nhà nước, Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi đưa ra trả lời như sau:
1./ Thời điểm pháp lý
Ngày 24 tháng 06 năm 2018
2./ Cơ sở Pháp Luật liên quan tới vấn đề hiệu lực của di chúc
Bộ luật Dân sự 2015
3./ Luật sư tư vấn
Mỗi cá nhân có quyền được lập di chúc định đoạt tài sản của mình và việc chia di sản thừa kế của người chết để lại phụ thuộc vào di chúc, nếu không có thì được chia theo pháp luật. Hiệu lực của di chúc theo quy định pháp luật như sau:
Trước hết, Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Di chúc có hiệu lực kể từ khi người để lại di sản chết và có giá trị định đoạt di sản thừa kế của người chết để lại nếu di chúc là hợp pháp.
Do đó, di chúc cần đảm bảo các điều kiện di chúc hợp pháp theo quy định tại Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
“Điều 630. Di chúc hợp pháp
1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.”
Khi di chúc hợp pháp và có hiệu lực pháp luật, tài sản của người chết được định đoạt theo di chúc. Tuy nhiên, pháp luật quy định những trường hợp chia di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc.
Căn cứ Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc như sau:
“Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc
1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:
a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.
2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này.“
Như vậy, với trường hợp nêu trên, di chúc của mẹ anh/chị để lại sẽ có hiệu lực pháp luật kể từ ngày mẹ anh/chị chết khi di chúc đảm bảo điều kiện có hiệu lực theo pháp luật. Khi di chúc có hiệu lực, việc phân chia di sản sẽ được thực hiện theo di chúc. Trừ những trường hợp được hưởng di sản thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc nếu không được hưởng hai phần ba suất thừa kế theo pháp luật thì sẽ được hưởng phần di sản tương ứng với hai phần ba suất thừa kế, với những người còn lại, phần di sản thừa kế sẽ được chia theo di chúc mà không phụ thuộc vào việc những người thừa kế có đồng ý hay không bởi nó là sự thể hiện ý chí, sự định đoạt tài sản của người chết với tài sản của họ sau khi họ chết.
Việc chia di sản thừa kế có thể do những người thừa kế mở phiên họp phân chia di sản hoặc thỏa thuận cử ra một người để phân chia di sản. Việc phân chia di sản vẫn phải đảm bảo thực hiện đúng nội dung di chúc mà người đã chết để lại.
Với những tư vấn về câu hỏi Di chúc có hiệu lực bắt buộc không, Công ty Luật LVN mong rằng đã có thể giải đáp được nhu cầu của quý khách, nếu quý khách vẫn còn chưa rõ hoặc có thông tin mới với trường hợp trên, quý khách có thể liên hệ Bộ phận Tư vấn pháp luật Miễn phí số: 1900.0191 để được Luật sư hỗ trợ ngay lập tức.
Tham khảo thêm bài viết: