Ông bà nội hay ông bà ngoại có quyền giám hộ cho cháu mồ côi
Mặc dù không được cha mẹ đồng ý nhưng anh Hoà và chị Hạnh vẫn quyết định đăng ký kết hôn với nhau và tự lập ra ở riêng với sự giúp đỡ của gia đình chị Hạnh. Năm 2001, anh chị đã có một con chung là cháu Vinh. Do điều kiện làm ăn buôn bán phải xa nhà nên vợ chồng anh chị gửi con cho cha mẹ chị Hạnh chăm sóc. Không may trong một tai nạn cả anh Hoà và chị Hạnh đều qua đời. Vì anh Hoà là con trai duy nhất trong gia đình nên sau khi làm tang cho con trai. Tháng 6/2006, cha mẹ anh Hoà đến gặp cha mẹ chị Hạnh yêu cầu giao cháu Vinh cho ông bà nội nuôi với lý do là “con phải theo cha, cháu mồ côi phải do ông bà nội nuôi dưỡng, chăm sóc”. Cha mẹ chị Hạnh không đồng ý nhưng để tránh mâu thuẫn nên đã đến UBND phường nhờ cán bộ tư pháp giúp đỡ. Vậy, cán bộ tư pháp phải giải quyết vụ việc như thế nào?
Gửi bởi: Admin Portal
Trong vụ việc này, để xác định ai là người có quyền nuôi dưỡng, chăm sóc cháu Vinh cần căn cứ vào các quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005; Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000.
Theo quy định tại Điều 58 Bộ luật Dân sự năm 2005, thì giám hộ là việc cá nhân, tổ chức có tư cách làm người giám hộ thực hiện việc chăm sóc và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự. Như vậy, với trường hợp của cháu Vinh là trẻ chưa thành niên thì chỉ người được công nhận tư cách giám hộ mới có quyền nuôi cháu.
Vì cha mẹ của cháu Vinh đều đã chết, cháu Vinh không có anh em ruột đủ điều kiện làm người giám hộ nên theo quy định tại khoản 2 Điều 61 Bộ luật Dân sự năm 2005 thì người có thể làm giám hộ cho cháu Vinh bao gồm ông bà nội và ông bà ngoại. Pháp luật công nhận cơ hội và quyền bình đẳng của ông bà hai bên nội ngoại trong việc thực hiện giám hộ, chăm sóc, nuôi dưỡng cháu chưa thành niên. Tuy nhiên, khoản 4 Điều 58 Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định, một người chỉ có thể được một người giám hộ, trừ trường hợp người giám hộ là cha, mẹ hoặc ông bà. Trong trường hợp này thì người giám hộ cho cháu Vinh có thể là ông bà nội hoặc ông bà ngoại.
Xuất phát từ sự tôn trọng quyền bình đẳng của vợ chồng nên để giải quyết việc xác định quyền giám hộ đối với cháu mồ côi trong trường hợp nêu trên, khoản 1 Điều 84 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 quy định, trong trường hợp cháu cần được giám hộ mà ông bà nội, ông bà ngoại có đủ điều kiện làm người giám hộ thì những người này thoả thuận cử một bên làm người giám hộ. Pháp luật đề cao sự thoả thuận tự nguyện của đương sự trong việc xác định quyền giám hộ cho trẻ mồ côi. Do đó, trong trường hợp này, cán bộ tư pháp – hộ tịch cần tổ chức việc hoà giải để các bên tự thoả thuận với nhau, căn cứ vào vào khả năng, điều kiện của người giám hộ, vào tình cảm giữa người giám hộ và người được giám hộ… để quyết định xem ai là người thực hiện tốt nhất nghĩa vụ giám hộ cho cháu.
Trong trường hợp hai bên không thoả thuận được về người giám hộ cho cháu Vinh thì đây là tranh chấp phát sinh trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình, do đó, căn cứ vào quy định tại khoản 6 Điều 27 Bộ luật Tố tụng dân sự, cán bộ tư pháp – hộ tịch hướng dẫn các bên đương sự làm đơn gửi đến Toà án cấp huyện để đề nghị Toà án giải quyết theo thủ tục tư pháp. Toà án sẽ căn cứ vào thực tế vụ việc, điều kiện làm giám hộ của các bên, quan hệ tình cảm giữa người giám hộ và người được giám hộ, khả năng bảo đảm việc phát triển tốt nhất về thể chất và tinh thần để quyết định giao cháu bé cho ai làm giám hộ.
Các văn bản liên quan:
Bộ Luật 33/2005/QH11 Dân sự
Bộ Luật 24/2004/QH11 Tố tụng dân sự
Luật 22/2000/QH10 Hôn nhân và gia đình
Trả lời bởi: Admin Portal