Câu hỏi được gửi từ khách hàng: Cách xử lý khi bên kia vi phạm thanh toán trong hợp đồng
Luật sư Tư vấn Bộ luật Dân sự – Gọi 1900.0191
Dựa trên những thông tin được cung cấp và căn cứ vào các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, các cam kết, thỏa thuận quốc tế được ký kết nhân danh Nhà nước, Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi đưa ra trả lời như sau:
1./ Thời điểm pháp lý
Ngày 12 tháng 09 năm 2018
2./ Cơ sở Pháp Luật liên quan tới vấn đề Xử lý vi phạm nghĩa vụ thanh toán.
- Bộ luật Dân sự năm 2015
- Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015
3./ Luật sư tư vấn
Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Khi giao kết, thực hiện một số hợp đồng dân sự nhất định, một bên trong hợp đồng sẽ có nghĩa vụ thanh toán (như bên mua phải trả tiền mua cho bên bán hay bên vay phải trả nợ cho bên cho vay,…). Khi bên có nghĩa vụ thanh toán không thực hiện đúng nghĩa vụ này thì bị coi là có hành vi vi phạm hợp đồng, và cách xử lý trong trường hợp này là:
Căn cứ Khoản 1 Điều 423 Bộ luật Dân sự quy định về việc “Hủy bỏ hợp đồng”:
“1.Một bên có quyền hủy bỏ hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại trong trường hợp sau đây:
a)Bên kia vi phạm hợp đồng là điều kiện hủy bỏ mà các bên đã thỏa thuận;
b)Bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng; …”
Theo đó, trong trường hợp có sự thỏa thuận trước đó thì việc một bên vi phạm nghĩa vụ thanh toán sẽ là căn cứ để bên còn lại hủy bỏ hợp đồng mà không phải bồi thường thiệt hại. Ngoài ra, trong trường hợp việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán dẫn đến việc làm cho bên kia không đạt được mục đích của việc giao kết hợp đồng (ví dụ như trong hợp đồng mua bán, cho vay có lãi, cho thuê có trả tiền thuê,…) thì việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán có thể bị coi là vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ hợp đồng và cũng là một căn cứ để bên còn lại hủy bỏ hợp đồng mà không phải bồi thường thiệt hại.
Bên cạnh đó, trong trường hợp các bên có thỏa thuận về phạt vi phạm và việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán là một trong những điều kiện để bên vi phạm bị phạt vi phạm thì khi một bên không thực hiện nghĩa vụ thanh toán đúng như thỏa thuận, bên còn lại sẽ có quyền phạt vi phạm như thỏa thuận các bên đã xác lập trước đó.
Khoản 3 Điều 418 Bộ luật Dân sự quy định:
“… 3.Các bên có thể thỏa thuận về việc bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm mà không phải bồi thường thiệt hại hoặc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về phạt vi phạm nhưng không thỏa thuận về việc vừa phải chịu phạt vi phạm và vừa phải bồi thường thiệt hại thì bên vi phạm nghĩa vụ chỉ phải chịu phạt vi phạm.”
Đi vào một số hợp đồng cụ thể thì việc xử lý khi một bên vi phạm nghĩa vụ thanh toán trong hợp đồng được quy định như sau:
Trong hợp đồng mua bán tài sản, bên mua có nghĩa vụ thanh toán tiền theo thời hạn, địa điểm và mức tiền được quy định trong hợp đồng theo quy định tại Khoản 1 Điều 440 Bộ luật Dân sự, cũng theo Khoản 3 Điều này quy định thì trong trường hợp bên mua không thực hiện đúng nghĩa vụ trả tiền thì phải trả lãi trên số tiền chậm trả theo quy định.
Trong hợp đồng thuê tài sản thì bên thuê có trách nhiệm trả tiền thuê đúng thời hạn đã thỏa thuận theo quy định tại Khoản 1 Điều 481 Bộ luật Dân sự. Khi các bên trong hợp đồng này thỏa thuận trả tiền thuê theo kỳ hạn thì bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng, nếu bên thuê không trả tiền trong ba kỳ liên tiếp, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác theo quy định tại Khoản 2 Điều 481 Bộ luật Dân sự.
Trong hợp đồng vay tài sản thì bên cho vay có thể tính lãi theo quy định tại Khoản 5 Điều 466 Bộ luật Dân sự khi đến hạn trả mà bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ theo thỏa thuận.
Ngoài ra, trong trường hợp các bên không thỏa thuận được việc giải quyết việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán của một bên thì có thể gửi đơn yêu cầu Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật (Khoản 3 Điều 26 Bộ luật tố tụng dân sự thì thẩm quyền giải quyết các “tranh chấp về giao dịch dân sự, hợp đồng dân sự” thuộc về Tòa án).
Như vậy, khi một bên vi phạm nghĩa vụ thanh toán trong hợp đồng thì có các cách xử lý tương ứng với các trường hợp cụ thể như đã nêu ở trên.
Với những tư vấn về câu hỏi Cách xử lý khi bên kia vi phạm thanh toán trong hợp đồng, Công ty Luật LVN mong rằng đã có thể giải đáp được nhu cầu của quý khách, nếu quý khách vẫn còn chưa rõ hoặc có thông tin mới với trường hợp trên, quý khách có thể liên hệ Bộ phận Tư vấn pháp luật Miễn phí số: 1900.0191 để được Luật sư hỗ trợ ngay lập tức.