Câu hỏi được gửi từ khách hàng: Vô tình săn được chim thuộc danh sách quý hiếm thì có bị phạt
Tôi đặt lồng bẫy tại nhà gần khu vực vườn quốc gia Cúc Phương và vô tình bẫy được 1 con chim rất lạ, khi chụp ảnh đăng lên mạng thì được thông tin đó là dòng chim quý, trong danh sách bảo tồn của rừng và cấm săn bắt, như vậy giờ tôi thả ra thì có sao không, có bị phạt không?
Luật sư Tư vấn Bộ luật Hình sự – Gọi 1900.0191
Dựa trên những thông tin được cung cấp và căn cứ vào các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành, các cam kết, thỏa thuận quốc tế được ký kết nhân danh Nhà nước, Chính phủ Việt Nam. Chúng tôi đưa ra trả lời như sau:
1./ Thời điểm pháp lý
Ngày 27 tháng 08 năm 2018
2./ Cơ sở Pháp Luật liên quan tới vấn đề Xử phạt hành vi săn bắt động vật quý, hiếm
- Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
- Nghị định số 160/2013/NĐ-CP về tiêu chí xác định loài và chế độ quản lý loài thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
- Nghị định 157/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 40/2015/NĐ-CP)
3./ Luật sư tư vấn
Các loài động, thực vật được quy định là động, thực vật quý, hiếm đều là các loài động, thực vật cần được bảo vệ. Việc săn, bắt các động vật quý bị cấm săn bắn, phải được bảo tồn là một trong những hành vi vi phạm pháp luật, với hành vi này thì người có hành vi sẽ phải chịu các trách nhiệm hành chính hoặc hình sự khác nhau tùy theo mức. Như khi vô tình săn được động vật thuộc danh sách động vật quý, hiếm thì người có hành vi sẽ bị xử lý như sau:
Mục 2 Phụ lục I được ban hành kèm Nghị định 160/2013/NĐ-CP quy định về “Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ”, theo đó, dựa vào danh mục này để xác định loài chim nào là loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Căn cứ Điều 234 Bộ luật Hình sự quy định về “Tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã”:
“1.Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 242 và Điều 244 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IIB hoặc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc động vật hoang dã khác trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 700.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
b) Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IIB hoặc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc của động vật hoang dã khác trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 700.000.000 đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
c) Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật, bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của động vật thu lợi bất chính hoặc trị giá dưới mức quy định tại điểm a, điểm b khoản này nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
2.Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000 đồng hoặc phạt tù từ 03 năm đến 07 năm: …
đ)Săn bắt trong khu vực bị cấm hoặc vào thời gian bị cấm; …”
Theo đó, trách nhiệm hình sự phải gánh chịu khi vô tình săn bắt được động vật thuộc loài quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ tùy thuộc vào giá trị của động vật bị săn bắt được. Trong trường hợp vô tình săn bắt được động vật thuộc dòng chim quý, trong danh sách bảo tồn của rừng và cấm săn bắt, sau khi phát hiện đã thả ra, không nuôi nhốt, tàng trữ, mua bán,… thì trách nhiệm hình sự phải gánh chịu do hành vi này tùy thuộc vào giá trị động vật săn được. Tuy nhiên, trong trường hợp việc săn bắt được thực hiện trong khu vực bị cấm hoặc thời gian đi săn là thời gian bị cấm săn bắt thì hành vi này sẽ bị xử phạt theo quy định tại điểm đ Khoản 2 Điều 234 Bộ luật Hình sự. Do hành vi săn bắt trong trường hợp này là hành vi cố ý, bởi mặc dù bị cấm nhưng vẫn tiến hành đồng nghĩa với việc biết rằng có khả năng săn bắt phải động vật quý, hiếm được bảo vệ nhưng tin rằng sẽ không gặp phải nên vẫn tiến hành săn bắt tại khu vực bị cấm hay thời gian bị cấm.
Trong trường hợp chưa đủ để truy cứu trách nhiệm hình sự thì hành vi trên sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 21 Nghị định 157/2013/NĐ-CP:
“Người có hành vi săn, bắn, bẫy, bắt; nuôi, nhốt, lấy dẫn xuất từ động vật rừng; giết động vật rừng trái quy định của pháp luật (không thuộc trường hợp quy định tại Điểm a Khoản 2 Điều 7 của Nghị định này) bị xử phạt như sau:
1.Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi có tang vật vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau: …
b)Động vật rừng hoặc bộ phận, dẫn xuất của chúng thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB có giá trị dưới 4.000.000 đồng.
2.Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi có tang vật vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau: …
b)Động vật rừng hoặc bộ phận, dẫn xuất của chúng thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB có giá trị từ 4.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng.
3.Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi có tang vật vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau: …
b)Động vật rừng hoặc bộ phận, dẫn xuất của chúng thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm nhóm IIB có giá trị từ trên 8.000.000 đồng đến 12.000.000 đồng. …”
Theo đó, tùy thuộc vào giá trị của loài chim săn được mà hành vi này có thể bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 500.000.000 đồng. Ngoài ra, người vi phạm còn bị tịch thu công cụ, phương tiện vi phạm hành chính, tước quyền sử dụng giấy phép sử dụng súng săn trong những trường hợp nhất định.
Như vậy, với chi tiết bạn đưa ra, hành vi của bạn chưa cấu thành tội phạm nhưng sẽ bị xử lý hành chính với mức phạt tiền từ 500.000 đồng đến 500.000.000 đồng tùy theo giá trị của con chim bạn săn được. Trong trường hợp cấu thành tội phạm thì sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm tù.
Với những tư vấn về câu hỏi Vô tình săn được chim thuộc danh sách quý hiếm thì có bị phạt, Công ty Luật LVN mong rằng đã có thể giải đáp được nhu cầu của quý khách, nếu quý khách vẫn còn chưa rõ hoặc có thông tin mới với trường hợp trên, quý khách có thể liên hệ Bộ phận Tư vấn pháp luật Miễn phí số: 1900.0191 để được Luật sư hỗ trợ ngay lập tức.